КЫРГЫЗ-ТҮРК «МАНАС» УНИВЕРСИТЕТИ /
KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİERSİTESİ
КООМДУК ИЛИМДЕР ИНСТИТУТУ/SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
ЭКОНОМИКА БАГЫТЫ / İKTİSAT ANABİLİM DALI
МАМЛЕКЕТТИК СЫНАК ТЫН СУРООЛОРУ/ DEVLET SINAV SORULARI
1. Вальрас жана Маршаллдын тең салмактуулуктун калыптанышы тууралуу пикирлери.
Tam rekabet piyasasında denge fiyatının oluşumunu Walras ve Marshall yaklaşımına gore açıklayınız.
Формирование рыночного равновесия по Маршаллу и Вальрасу.
2. Талап жана сунуштун ийкемдүүлүгү жана практикада колдонулушу.
Talep ve arz esnekliğini ve kullanım alanları nelerdir açıklayınız.
Эластичность спроса и предложения, их применение на практике.
3. Изокосталар жана аларды практикада колдонуу варианттары. Масштабдын эффектиси.
Üretici dengesi, eş ürün eğrileri ve ölçeğe göre getiriyi açıklayınız.
Изокосты и варианты их применения. Эффекты от масштаба.
4. Өндүрүш чыгымдары, изокосталар жана аларды колдонуу жолдору.
Üretim maliyetleri, eş maliyet doğrusu ve kullanımını açıklayınız.
Производственные затраты, изокосты и варианты их применения на практике.
5. Таза атандашуу шартындагы пайданы жогорулатуу. Атаандаш фирманын жабылуу шарттары.
Tam rekabet piyasasında karı arttırma yolları nasıl gerçekleşmesini ve rakip firmanın kapanma koşullarını açıklayınız.
Максимизация прибыли на рынке чистой конкуренции. Условие закрытия конкурентной фирмы.
6. Таза атаандаш рыногунда фирманын узак мөөнөт аралыгындагы тең салмактуулугун графиктин жардамы менен түшүндүрүңүз.
Tam rekabet piyasasında uzun dönem firma dengesini grafik yardımıyla açıklayınız.
Объясните с помощью графика равновесие фирмы на рынке чистой конкуренции в долгосрочном периоде.
7. Монополиянын өзгөчөлүктөрү, келип чыгышынын себептери, түрлөрү жана жөнгө салынышы.
Monopol piyasasının özellikleri, ortaya çıkış nedenleri, türlerini ve monopollere müdahaleyi açıklayınız.
Особенности монополии, причины их возникновения и виды. Регулирование монополии.
8. Монополиялык атаандаш рыногунун өзгөчөлүктөрү.
Monopolcü rekabet piyasa modelinin özellikleri nelerdir açıklayınız.
Особенности рынка в условиях монополистической конкуренции.
9. Монополия рыногунда баа дискриминациясы жана түрлөрү.
Fiyat farklılaştırması ve türleri hakkında bilgi veriniz.
Дискриминация цен и ее виды в условиях монополии.
10. Таза атандашуу шартындагы ресурс рыногу.
Faktör piyasalarında tam rekabet durumunun nasıl gerçekleştiğini açıklayınız.
Рынок чистой конкуренции факторов производства.
11. Индустрия экономикасы жана масштабдан кайтарымдуулук.
Endüstri ekonomisi ve ölçek ekonomisini açıklayınız.
Экономика индустрии и отдача от масштаба.
12. Инвестициялар, түрлөрү жана капитал рыногу.
Yatırımlar, türleri ve sermaye piyasası hakkında bilgi veriniz.
Инвестиции, их виды и рынок капиталов.
13. Рыноктордун ортосундагы тең салмактуулук жана натыйжалуулук.
Piyasalararası denge ve etkinlik nasıl gerçekleşmektedir açıklayınız.
Равновесие между рынками и эффективность.
14.Тышкы натыйжа теориясы жана аны колдонуу жолдору.
Dışsallıklar teorisi ve modelin kullanımı hakkında bilgi veriniz.
Теория внешних эффектов и применение модели.
15. Экономикада тышкы соода балансында дефицит орун алганда жана жумушсуздук болгон учурда кандай саясат колдонуу керек?
Bir ekonomide dış ticaret açık vermektedir ve işsizlik vardır. Bu durumda nasıl politikalar uygulanması gerekir?
Экономическая политика в условиях безработицы и дефицита внешней торговли.
16. Акча саясатынын натыйжалуулугу жөнүндө кейнсчилер менен монетаристтердин пикирлери.
Keynes ile Monetaristler arasında para politikasının etkinliği hakkındaki tartışmayı anlatınız?
Взгляды монетаристов и кейнсианцев относительно эффективности денежно-кредитной политики.
17. Жабык экономиканын I = S болгон учурда гана тең салмактуулукта боло турганын көрсөтүп, I > S жана I < S болгон учурларда тең салмактуулуктун болбогондугун көрсөтүңүз.
Kapalı bir ekonomide I>S ve I<S olduğunda dengenin sağlanamayacağını ve yalnızca I=S durumunda dengenin gerçekleşeceğini gösteriniz.
Объясните почему в закрытой экономике равновесие устанавливается в условиях I = S и не устанавливается в условиях I>S и I<S.
18 Акча сунушунун экономикага таасирлери жөнүндө Кейнс менен классиктердин арасындагы пикир келишпестиктерди көрсөткүлө.
Para arzının ekonomik etkileri hakkında Keynes ile Klasikler arasındaki tartışmayı kısaca özetleyiniz.
Раскройте противоречия во взглядах кейнсианцев и классиков относительно предложения денег и их влияния на экономику.
19. IS-LM моделине таянып, төмөнкүдөй шарттарда пайыздык ставканын, улуттук кирешенин, керектөөнүн жана инвестициянын кандай өзгөрүүлөргө дуушар боло тургандыгын көрсөтүңүз:
а) Борбордук Банктын акча сунушун көбөйтүшү;
б) Мамлекеттик чыгымдардын көбөйүшү;
в) Өкмөттүн салыктарды жогорулатуусу.
IS-LM modeline göre, aşağıdaki gelişmelerin meydana gelmesi halinde, faiz oranı, gelir, tüketim ve yatırım nas ı l etkilenir ?
a) Merkez Bankasının para arzını artırması;
b) Devlet harcamalarının artması;
c) Hükümetin vergileri artırması.
Покажите изменение процентной ставки, дохода, потребления и инвестиций через модель IS-LM, если:
а) национальный банк увеличит предложение денег;
б) происходит увеличение государственных расходов;
в) государство увеличит налоги.
20. Эгер экономикадагы сактоонун функциясы S = -10 + 0,2Y болсо, автономдуу инвестициялар 10 бирдикке жогорулаганда УДПдагы өзгөрүүнүн көлөмү кандай болот ?
Bir ekonomide tasarruf fonksiyonu S = -10 + 0,2Y şeklinde ise; otonom yatırımlarda meydana gelecek 10 birimlik bir artışın GSMH üzerindeki etkisini gösteriniz.
Если функции сбережений в экономике соответствует уравнению S = -10+0,2Y, какие изменения произойдут в ВНП при увеличении автономных инвестиций на 10 единиц.
21. Инфляциялык жана дефляциялык айрынды абалдарын жалпы киреше, жалпы чыгашалар аркылуу көрсөтүңүз.
Enflasyonist ve deflasyonist açık durumunu Toplam Gelir ve Toplam Harcama yaklaşımıyla anlatınız.
Объясните инфляционный и дефляционный разрывы, используя совокупный доход и совокупные расходы.
22. Кайсы өлкөдө мультипликатор чоң: тышкы соодага ачык өлкөдөбү же жабык өлкөдөбү? Себептерин көрсөтүңүз.
Hangi ekonomide çarpan katsayısı büyüktür: açık ekonomide mi, kapalı ekonomide mi? Niçin?
Объясните и укажите причину, в какой экономике величина мультипликатора больше: в закрытой или открытой.
23.Спекуляциялык акча талабынын акчанын айлануу ылдамдыгына тийгизген таасири.
Spekülatif para talebinin paranın dolanım hızını nasıl etkilediğini açıklayınız.
Определите влияние спекулятивного спроса на деньги на скорость обращения денег.
24.Жумушсуздук, анын түрлөрү жана деңгээли. Оукен мыйзамы.
İşsizlik türlerini ve Okun kanununu açıklayınız.
Безработица, виды, уровень безработицы. Закон Оукена.
25.AD-AS моделинин классикалык методундагы тең салмактуулуктун калыптанышын жана тең салмактуулук болбогон учурун көрсөтүңүз.
Klasik Yaklaşıma göre Toplam Talep (AD) ve Toplam Arz (AS)'yi kullanarak ekonomik denge ve dengesizliklerini anlatınız.
Покажите условия равновесия и отсутствие этого равновесия в классической модели AD-AS.
26.Тѳлѳмдѳр балансы жана анын негизги эсептери.
Ödemeler bilançosu kavramını açıklayıp, kalemlerini anlatınız.
Платежный баланс и его структура.
27.Инфляцияны эсептөөдө баа индекстеринин колдонулушу.
Enflasyonun fiyat endeksi yardımıyla nasıl hesaplandığını açıklayınız.
Использование индексов цен при расчете инфляции.
28. Кыргызстандын рынок экономикасына өтүүсүнүн зарылчылыгын көрсөтүңүз.
Kırgızistan'ın piyasa ekonomisine geçmesinin gerekliliğini tartışınız.
Объективная необходимость перехода Кыргызстана к рыночной экономике.
29. Экономикалык кайра куруулар (реформалар) жана Кыргызстандын 1991 -2018 жж. экономикасына жалпы мүнөздөмө.
Ekonomik reformların ve 1991-2018 yılları arasında Kırgızistan ekonomisinin genel değerlendirmesini yapınız.
Экономические реформы и общая характеристика экономики Кыргызстана в 1991- 2018 гг.
30.Кыргызстан экономикасынын реалдуу секторунун өнүгүүсүндөгү маселелер: структуралык; кайсы секторлорду кайра жандандыруу керек; кайсы секторлорду жаратуу керек.
Kırgızistan ekonomisinin reel sektörünün gelişmesinde meydana gelen problemler: yapısal; hangi sektörlerin yeniden yapılanması ve hangi yeni sektörlerin yaratılması gerekmektedir.
Проблемы развития реального сектора экономики Кыргызстана: структурные; что подлежит возрождению из утерянного; что новое нужно создавать.
31. Кыргызстандын айыл-чарба секторунун жалпы мүнөздөмөcү жана өнүктүрүү жолдору.
Kırgızistan'ın tarım sektörünün gelişmesi ile ilgili önerileriniz neler olabilir?
Характеристика аграрного сектора экономики Кыргызстана и пути его дальнейшего развития.
32. Кыргызстанда финансылык сектордун өнүгүү багыттары.
Kırgızistan'ın mali sektörünün gelişmesi ile ilgili önerileriniz neler olabilir?
Основные направления развития финансового сектора Кыргызстана.
33. Социалдык сектор жана анын маңызы. Кыргызстанда жакырчылык маселелерин жоюунун негизги багыттары.
Sosyal sektör ve önemi. Kırgızistan'da fakirlik problemlerin çözümünde temel hedefleri nelerdir açıklayınız.
Социальный сектор, сущность, основные направления сокращения бедности в Кыргызстане.
34. Кыргызстандын учурдагы тышкы экономикалык байланыштары жана анын мааниси.
Kırgızistan'ın günümüzdeki dış ekonomik ilişkilerini ve önemini açıklayınız.
Внешнеэкономические связи Кыргызстана в современных условиях и их значение.
35. Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын акча-кредит саясатынын багыттары.
Kırgız Cumhuriyeti'nin Merkez Bankasının para politikasının hedefleri nelerdir açıklayınız.
Основные направления денежно- кредитной политики Национального Банка Кыргызской Республики
36. Салыктык-бюджеттик (фискалдык) саясаттын азыркы кездеги проблемалары жана аларды чечүү жолдору.
Günümüzde uygulanan maliye politikasının sorunları ve çözüm yolları nelerdir?
Проблемы бюджетно- налоговой (фискальной) политики и пути их решения.
37. Мамлекеттик карыз жана анын экономикага тийгизген таасири.
Devlet borçlarının ekonomik etkileri nelerdir açıklayınız.
Государственный долг и его влияние на экономику.
38.Валюталык курс режимдери.
Döviz kuru rejimleri konusunda bilgi veriniz.
Режимы валютных курсов.
39. Валюталык курстун мамлекет тарабынан жөнгө салынышы.
Döviz kurunun devlet tarafından regüle edilmesini açıklayınız.
Государственное регулирование валютного курса.
40.Тышкы соода саясаты, инструменттери жана экспортту колдоонун түрлөрү.
Dış ticaret politikası, araçları ve ihracatı teşvik etme yolları nelerdir açıklayınız.
Внешнеторговая политика, ее инструменты и формы стимулирования экспорта.